Thử thách Bằng chứng Nội tại
Cũng giống như các thám tử giỏi, các sử gia kiểm chứng độ đáng tin cậy bằng cách xem xét các manh mối nội tại. Những manh mối này tỏ ra động cơ của các tác giả và sự sẵn lòng tiết lộ các chi tiết và nhiều đặc điểm khác có thể kiểm chứng được. Những manh mối nội tại quan trọng mà những học giả này sử dụng để kiểm tra độ đáng tin cậy là như sau:
- tính nhất quán của các tường thuật bởi nhân chứng
- các chi tiết về tên, địa điểm và sự kiện
- các thư tín gửi cho các cá nhân hay nhóm nhỏ
- các đặc điểm khiến các tác giả thấy xấu hổ
- sự có mặt của các nội dung không liên quan hay lạc đề
- thiếu các nội dung liên quan [14]
Chúng ta hãy lấy ví dụ từ bộ phim Ánh đèn Đêm thứ Sáu. Nó tự xưng là được dựa trên các sự kiện lịch sử, nhưng cũng giống như nhiều bộ phim có hơi hướng dựa trên các sự kiện có thật khác, nó khiến bạn không ngừng tự hỏi, “Mọi chuyện có thật sự diễn ra như thế hay không?” Vậy thì, làm sao bạn có thể xác định độ đáng tin cậy về mặt lịch sử của nó?
Một manh mối chính là sự có mặt của các chi tiết không liên quan. Giả sử trong bộ phim huấn luyện viên, không có lý do rõ ràng nào, nhận một cuộc gọi thông báo rằng mẹ ông ta bị ung thư não. Sự kiện này không có liên quan gì đến cốt truyện và không bao giờ được nhắc lại một lần nào nữa. Lý giải duy nhất cho sự có mặt của chi tiết không liên quan này là nó thật sự đã diễn ra và đạo diễn mong muốn mô tả chính xác với lịch sử.
Một ví dụ khác, trong cùng bộ phim này. Theo dõi mạch phim, chúng ta muốn đội Permian Panthers giành được giải vô địch tiểu bang. Nhưng họ không thắng. Điều này có vẻ làm lệch hướng của bộ phim, và ngay lập tức chúng ta biết có tình tiết này vì trên thực tế đội Permian đã thua. Sự có mặt của các nội dung lạc đề cũng là một manh mối cho thấy sự chính xác về mặt lịch sử.
Sau cùng, việc sử dụng chính các thành phố và địa danh như Houston Astrodome khiến chúng ta xem các yếu tố trong truyện này là lịch sử, vì chúng rất dễ hư cấu hoặc làm giả.
Đó chỉ là vài ví dụ về việc làm thế nào bằng chứng nội tại có thể hướng chúng ta đến gần hay đi xa khỏi kết luận rằng một văn bản đáng tin cậy về mặt lịch sử hay không. Chúng ta sẽ xem sơ qua bằng chứng nội tại về lịch sử của Tân Ước.
Nhấp vào đây để xem trang 9 trên 10 bài “Các sách Phúc âm có thật?”